“Je wilt betaalbaar kunnen blijven bouwen”

“Ik mag me zowel met bedrijventerreinen als met woningbouw bezighouden. Van een deal met heel veel grondoppervlak voor een groot bedrijfspand tot bedrijven met buitenlandse investeerders of bedrijven die ook hun medewerkers willen laten meeverhuizen. En van grote investeerders die een pand neerzetten en een eindgebruiker zoeken tot kleine bedrijven die een pand bouwen met eigen geld. Daar spelen ook hele andere emoties. Want die laatsten hebben vaak hun eigen vermogen, hun pensioen erin zitten. Bij woningbouw heb je weer te maken met andere spelers. Van beleggers en ontwikkelaars tot woningbouwcorporaties” 

Linda den Iseger is een oude bekende bij gemeente Almere. Ze is nu medior adviseur Uitgifte & Vastgoed bij Gebiedsontwikkeling. Maar in 1997 werkte ze bij het secretariaat van het Grondbedrijf. “We werkten toen in een noodgebouw op het Stadhuisplein: de uitbreiding van het stadhuis was in aanbouw. IJssalon Mariola en de Wereldwinkel hadden hier kiosken. Een heel leuke tijd. Daarna begon ik in de woningbouw en later bij de uitgifte van bedrijventerreinen.”

Schakelen

In juli 2016 begon ze opnieuw in Almere. “Vroeger waren uitgifte, stedenbouw, landschap, verkeer en vervoer apart; nu waren die allemaal samengevoegd tot één grote afdeling. Met dames aan het roer! Veel collega’s kenden mij nog; ze dachten dat ik een tijdje bij een andere afdeling of dienst had gewerkt en wisten niet eens dat ik jaren weggeweest was.” Het blijft haar favoriete terrein: “Gronduitgifte zorgt voor inkomsten. Het is wel belangrijk dat je goed kunt schakelen: vanuit de wethouder, de afdelingsmanager en de inwoners komen vragen binnen die snel een antwoord nodig hebben.”

Hoe pak je dat op een goede manier op? “Overzicht hebben en houden, want er spelen heel veel dingen en ieder project zit in een andere fase. Voor het ene project ben je bezig met de reservering, voor de andere met de koop of het notariële transport. Bij woningbouw van sociale huur spelen andere belangen dan bij een ontwikkelaar die dure appartementen wil verkopen. Dus je moet je bewust zijn van met wie je aan tafel zit. Ik lees me vooraf goed in.”

Didam-arrest

In november 2021 deed de Hoge Raad een uitspraak in het Didam-arrest: we mogen als overheid niet meer 1-op-1 zaken doen met partijen die grond willen kopen. Dat moet via tenders. Linda: “Zelfs als iemand een tuinuitbreiding wil, moeten we dat publiceren. Want er zou een ander kunnen zijn die dat stukje grond ook wil. Dus onze rol is aan het veranderen: van grondverkoper/onderhandelaar naar strategisch adviseur, inspelend op de huidige en toekomstige markt. Dat biedt weer kansen, want we hebben nog veel grond om uit te geven voor nieuwe ontwikkelingen in het groen of aan het water. En uitdagingen voor herontwikkelingen in bestaande gebieden. We zijn onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam en liften mee op de ontwikkelingen in de Randstad. En we liggen centraal, dus we hebben best wat te bieden.”

Omslag

Steeds meer partijen ontdekken Almere. “We hebben alle smaken: ruime kavels in Buiten en Haven, stedelijk in Poort, zelf pionieren in Oosterwold.” Dat is goed voor de gebiedsontwikkeling, maar het Didam-arrest, de stikstofregels, de (verplichte) asielopvang en de oorlog in Oekraïne maken het wel ingewikkelder. “Dat heeft veel invloed op de bouwprijzen. Je wilt betaalbaar kunnen blijven bouwen. En je kunt de grond maar één keer uitgeven. Vroeger waren mensen heel selectief, nu zeggen ze: het kan mij niet schelen waar ik terecht kom, als ik maar een kavel of een woning heb. De prijzen konden eerder niet op. Er waren wel 400 inschrijvingen voor 25 nieuwbouwwoningen. Dat is niet meer. Sinds een half jaar is er een omslag.”

Ook de woonwensen zelf veranderen. “We kijken regelmatig op Funda. Vroeger was nieuwbouw goedkoper dan bestaande bouw. Dat is allang niet meer zo. Terwijl je het huis en de tuin nog moet inrichten. De opleverdatum is ook niet meer gegarandeerd, vanwege personeels- en materiaaltekorten in de bouw. We dachten ook dat senioren kiezen voor appartementen. Maar velen willen toch graag een klein huis met een tuintje. Met voorzieningen in de buurt. En in coronatijd is gebleken dat een goede werkplek thuis en een fijne buitenruimte belangrijk is. Het is moeilijk te voorspellen wat de vraag zal worden. Al willen we dat wel graag, want je maakt nu de plannen die pas over een paar jaar gerealiseerd worden.”

Uitdagingen

“Politiek hebben we nu een nieuw bestuur. Dat blijft een onzekere factor: je moet weer wennen aan elkaar. Ook de participatie van inwoners is veranderd. Mensen zijn verbaal sterk, ze kunnen alles vinden op Google en ze hebben overal een mening over. Een goede ontwikkeling, maar het vreet wel energie. Je doet alles om mensen te bereiken en dan zijn er nog die zeggen: ‘ik wist het niet’.” Ook duurzaamheid is een uitdaging: er zijn veel meer mogelijkheden en materialen gekomen en er is veel meer hergebruik. 

Linda werkt nu op D6 en kijk uit op het pand in aanbouw op de parkeerplaats bij het CKV. “Het wordt wel steeds meer een stad, door de hoogbouw. En de campus voor studenten geeft straks een heel andere dynamiek. Almere is niet langer een pioniersstad met rijtjeshuizen. Alles vindt hier een plek, ook voor de kleinere portemonnee. We hebben 29 bedrijventerreinen en heel veel groen en water. Ik woon zelf al 25 jaar in Almere Buiten en kijk uit op een boerderij en koeien. Onze buurt is nu aan de beurt voor groot onderhoud. Zorgen voor leefbaarheid in de bestaande stad is ook belangrijk. We delen heel veel met elkaar. Je hebt elkaar nodig; we zijn allemaal bezig voor de stad. Als je de samenwerking op blijft zoeken, dan wordt deze stad mooier. Mensen zien steeds vaker: Almere is zo gek nog niet.”